Altijd verzekerd van een zitplaats. Vivian zet de voordelen van een rolstoel even op een rijtje.

Vivian van Leeuwen (23) is docent Nederlands in opleiding en heeft een zeldzame darmziekte met chronische vermoeidheid, doofheid, slechtziendheid en rolstoelafhankelijkheid tot gevolg. En ze doorbreekt graag een taboe: namelijk dat er ook voordelen zitten aan een rolstoelafhankelijk leven!

Zo af en toe komt het weer terug in de media: de heisa die mensen soms maken om het feit dat je als rolstoelgebruiker vaak voorrang krijgt bij musea, pretparken en andersoortige attracties. Vroeger dacht ik altijd dat ik niet in de rij hoefde te staan omdat mensen het zielig voor me vonden dat ik in een rolstoel zat en dat ik het in hun ogen niet verdiende om óók nog eens in de rij te staan. Inmiddels weet ik dat de aparte rolstoelingangen en voorrangsregels meer te maken hebben met veiligheid bij calamiteiten dan met empathie – en geloof me, voordat je in de Efteling eindelijk aan de beurt bent bij een rolstoelingang, ben je soms ook wel een halfuur verder. Maar ach, voorrang blijft voorrang. Sommige mensen vinden dat het je erg confronteert met het ‘anders’ zijn, maar daar heb ik maling aan. Kom maar door met dat rolstoelkarretje!

Het lijkt soms een beetje een taboe, praten over de voordelen van een rolstoelafhankelijk leven. Maar waarom eigenlijk? Betekent het soms dat je het misbruikt? Nee, want mijn beperking wordt er niet minder door. Het betekent eerder dat ik er een positieve draai aan geef, dat ik blij ben dat er ook dingen überhaupt positief aan zijn. Want de waarheid is: bijna alle nadelen van in een rolstoel zitten kun je ombuigen naar voordelen.

En als we het dan toch hebben over ‘anders’ zijn: vooral toen ik klein was merkte ik vaak dat ik anders werd behandeld vanwege de rolstoel. Sta je in Disneyland of de Efteling als rolstoeler bij een parade of meet-en-greet met Pluto of Pardoes, dan krijg je toch net wat sneller én langer de aandacht. Wordt er ergens een straattheatershow opgevoerd, dan kan het zomaar zijn dat je als kind een kushandje of een clownsbloem krijgt. Ik vond dat altijd best leuk: je wordt een beetje in het zonnetje gezet, en hé, waarom zou dat niet mogen?

Maar die voordeeltjes hebben echt niet alleen te maken met leuke uitstapjes. Ik hoef nooit de trap te nemen – ook al zou ik dat maar wat graag willen als er weer een liftstoring is op school. En ik verfoei vaak de slechte planning van het aangepaste vervoer en kijk soms verlangend naar het metrostation bij mijn school als de taxi weer eens te laat is. En ja, ook ik zou dolgraag leren autorijden. Maar intussen geniet ik wél van het feit dat ik nooit vermoeiende lange stukken hoef te lopen als ik op pad ben en dat ik altijd in een relaxte autobus naar en van school word gereden: lekker lezen, slapen, leuke gesprekjes voeren met de chauffeur. Nee hoor, zo erg is dat nog niet. Net zoals ik het eigenlijk niet echt erg vind om in een rolstoel te zitten op feestjes. Ja, het is soms wat moeilijker om me onder de gasten te bewegen, maar hé, ik ben wel altijd verzekerd van een zitplaats! En ook in het OV hoef ik nooit te staan, hoe druk het ook is – als dat geen voordeel is, weet ik het ook niet meer.

Laten we er geen taboe van maken: in een rolstoel zitten heeft voordelen en nadelen waar je een voordeel van kunt maken. Dat heeft niets te maken met misbruik, maar alles met het positief inzien van de situatie waar je in zit.