Tien manieren om met betutteling om te gaan

29 september 2016

Jij kan prima je eigen zaakjes regelen. En dan gaat het maar wat trager om in je auto te stappen of je boodschappen in te pakken bij de kassa. Maar hoe maak je anderen duidelijk dat ze jou niet hoeven te pamperen als een klein kind? 

Veel mensen denken dat ze iemand in een rolstoel moeten helpen. Hoe zichtbaarder de handicap, hoe meer overbodig hulpaanbod en betutteling. Als mensen de regie van je overnemen, heeft dit een psychologische effect. Namelijk het gevoel dat je geen volwaardig mens bent die zelf dingen kan doen. Er tegenin gaan is moeilijk. Want iemand bedoelt het goed en voor je het weet voel je je nog schuldig ook. Maar toch: kom voor jezelf op. Het is zoveel fijner als je dingen gewoon zelf kunt. Dat geeft een groot gevoel van vrijheid. Hoe je dat voor elkaar krijgt? Nou, zo:

1. Zeg gewoon zoals het is: Dat het goed bedoeld is, maar dat je het liever zelf doet.

2. Zorg dat je een standaardzin klaar hebt. Zoals: “Ik kan dit zelf. Ik heb een lichaam dat anders functioneert en ik red me uitstekend. Als ik hulp nodig heb, wat natúúrlijk wel eens gebeurt, dan vraag ik het.”

3. Reageert iemand bozig op je afwijzing? Trek je er niks van aan. Heel gemakkelijk gezegd, maar mensen zijn nu eenmaal zo dat ze willen helpen. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat jij dat de hele tijd maar toe moet staan.

4. Vul niet in wat andere mensen van je zullen denken, want jij zit ermee, de ander niet.

5. Maak jezelf zichtbaar en laat zien dat je jezelf prima redt. Dan gaat je omgeving dat vanzelf snappen.

6. Laat je niet opjagen doordat jij bij de kassa net iets langzamer je boodschappen inpakt dan de andere mensen in de rij. Wees ongewenste hulp voor door luchtig te roepen: “Sorry mensen, ik heb iets meer tijd nodig. Zo klaar!”

7. Lichaamstaal is het halve werk. Als je uitstraalt dat je je sterk en stevig voelt en het allemaal zelf wel kunt, zullen mensen je eerder met rust laten dan wanneer je een hulpeloze indruk maakt.

8. Neemt iemand je werk uit handen? Vraag of je het misschien niet goed doet. Of niet snel genoeg. Door zo’n vraag te stellen kom je in gesprek en kun je uitleggen wat voor jou belangrijk is. Namelijk dat je het zelf doet. Op jouw manier.

9. Veelgehoorde reactie op zelfredzaamheid: “Wat goed dat je dat zelf doet!” Hier maak je korte metten mee door te antwoorden met “Natuurlijk, ik ben mijn handicap niet, ik ben een mens.” Dit roept waarschijnlijk gefronste wenkbrauwen op. Je zou ook kunnen zeggen dat het belangrijk voor je is om zoveel mogelijk zelf te doen. Zeker weten dat je op begrip kunt rekenen.

10. Hulp vragen is geen schande. Als je het nodig hebt, vooral doen! Je geeft een ander er ook iets mee, namelijk een goed gevoel. Hierdoor is hulp tweerichtingsverkeer.