In een rolstoel zitten is topsport. Pas daarom goed op voor blessures!

Hoeveel duwbewegingen denk je dat je elke dag met je armen maakt in je rolstoel? Dat zijn er heel veel. Om wat nauwkeuriger te zijn: zo’n twee- tot drieduizend per dag. Die herhaaldelijke bewegingen kunnen er voor zorgen dat je meer risico loopt om blessures op te lopen als een ontsteking aan je gewrichten of zelfs carpaal tunnelsyndroom.

Maar het is niet alleen de herhaaldelijke beweging die problemen kunnen veroorzaken. Denk ook aan de momenten dat je een transfer maakt uit je rolstoel. Als je een dwarslaesie hebt, dan nemen je armen bepaalde functies op een andere manier over. Je hebt namelijk minder spieren tot je beschikking, en de spieren die wel werken moeten zich harder inspannen dan normaal. Jij zult vaker je armen gebruiken waar een ander zijn of haar benen voor gebruikt.

De meeste blessures ontstaan vaak bij de polsen en de schouders. Je polsen kunnen gevoelloos worden, of gaan tintelen. Schouders kunnen gaan verkrampen. En dat heeft zoals gezegd niet alleen met je rolstoel te maken. Denk aan andere ongewone of zwaardere bewegingen. Bijvoorbeeld als je in bad gaat. Of als je jezelf aankleedt. Dat doe je op een andere manier dan voordat je een dwarslaesie had. En dus kunnen sommige spieren soms overbelast raken.

Weet je nog hoe vaak je je wielen duwt in je rolstoel? Bedenk dan eens hoeveel dat er zijn in je hele leven. Hoe meer dat aantal toeneemt, hoe groter de kans op een blessure. Want als we ouder worden, wordt ook ons lichaam kwetsbaarder.

Wil dat zeggen dat je maar gelijk in een elektrische rolstoel moet zitten? Nee! Wel kan het schelen om een paar belangrijke aanpassingen te maken. Kijk eens of je het aantal transfers op een dag kan verminderen, dat scheelt al heel veel. Misschien kun jij in een auto rijden waar je zo met je rolstoel in kunt rijden. Of een auto met tillift, ook dat helpt.

Gelukkig ondervindt het merendeel van de rolstoelgebruikers geen chronische klachten aan polsen, nek en schouders. Het hangt vaak echt af van de levensstijl. En voor sommigen biedt een elektrische rolstoel wel uitkomst. Juist dat kan er voor zorgen dat je onafhankelijk blijft.

En wat helpt nog meer? Balans- en krachttraining! Daardoor neemt de flexibiliteit van je spieren toe, iets wat zo belangrijk is. Maar het allerbelangrijkste en meest eenvoudige waar je op kan letten om rolstoelblessures te vermijden, is je houding. Als je schouders hangen en je rug is gebogen, dan werkt die houding niet bevorderlijk. Je wielen aanduwen wordt zo extra zwaar. Zit je rechtop, dan rol je vanzelf een stuk makkelijker.

Het klinkt misschien een beetje paradoxaal, maar rolstoeltraining kan ook helpen om rolstoelblessures te voorkomen.  Als je nu heel veel energie verbruikt om jezelf vooruit te rollen, dan kun je een manier aanleren om efficiëntere bewegingen te maken. Zo leer je met een minimale inspanning een maximaal effect te bereiken. En heb jij wel een lichtgewicht rolstoel? Of randen die je meer grip geven? Echt, kleine aanpassingen kunnen zo’n verschil maken!

Bron: The Mobility Project.