Blog Joke van Rijswijk: als blinde sporter kun je prima aan atletiek doen

Als kind dacht ik dat sporten voor mij niet was weggelegd. Op de lagere school bestond de sportles uit balspellen op het schoolplein. Ik was toen slechtziend, zag de bal niet aankomen en kon dus niet meedoen. Ik kreeg de taak om de punten op te schrijven en voelde me tijdens die lessen ontzettend eenzaam. ‘Als ik ooit de gelegenheid krijg om wel te sporten zal ik eens laten zien dat ik het  kan!,’ dacht ik. In de atletiek vond ik mijn passie en haalde ik onder andere drie gouden plakken tijdens drie Paralympische Spelen. Sporten heeft me zoveel gebracht, dat wens ik voor iedereen met een beperking.

Als blinde sporter kun je prima aan atletiek doen. Wel heb je een vaste begeleider nodig waar je volledig op kunt vertrouwen. Zo kun je stap voor stap de trainingen uitbreiden. Het sporten heeft mij veel gebracht. Zo is het een laagdrempelige manier om contacten te krijgen. Op de atletiekbaan kwam ik John tegen, mijn trainer/coach en echtgenoot met wie ik nu 36 jaar ben getrouwd. Natuurlijk maakt sporten je fitter. Toen ik begon had ik na 200 meter rennen mijn tong op mijn schoenen. Door de wekelijkse trainingen ging mijn conditie met sprongen vooruit. De vrijheid van sporten is heerlijk. Als je blind bent kom je op straat overal obstakels tegen. Op de atletiekbaan kon ik vrijuit hardlopen, met wapperende haren en de wind op mijn snoet. Dat gaf me zelfvertrouwen.

Ik genoot verder van de uitdagingen. Ga maar eens hoogspringen zonder te zien! Het is fantastisch als het je lukt een goede sprong te maken en op de mat te eindigen in plaats van ernaast. Sport is ook leren incasseren. Bij verlies moet je jezelf bij elkaar rapen. Dankzij sport ben ik sterk geworden. Het hielp me om me staande te houden in onze drukke maatschappij en bracht me een werkend leven. Ik gun iedereen met een beperking die kans om lekker te sporten en bewegen, op welk niveau ook. Ik zou willen dat er in elk dorp in Gelderland voldoende sport- en beweegaanbod is voor mensen met een beperking. Ik ben zelf bezig om in samenwerking met Uniek Sporten een sport/bewegingsgroep in Lingewaard van de grond te krijgen voor mensen met een visuele beperking. Dat gaat zeker lukken en zo zouden er meer initiatieven kunnen komen.

Nog maar 36% van de mensen met een beperking in Gelderland doet aan sport. Dat kan anders en beter, als we allemaal ons steentje bijdragen.

De blinde atlete Joke van Rijswijk (1954) won in 1980 als 25-jarige tijdens haar eerste Paralympische Spelen in Papendal goud op het onderdeel hoogspringen. Ze deed dit met een sprong van 1.23m, tevens een wereldrecord, en won vier jaar later met 1.31m een bronzen medaille. Zij werkte nauw samen met haar coach John de Bont, met wie ze later trouwde. Daarnaast haalde ze tijdens de Spelen van 1984 in Nassau County in de staat New York goud op het onderdeel verspringen. Dit keer met een sprong van 4.93m, ook een wereldrecord. Bij die Spelen haalde ze daarnaast brons op de 100m sprint in een tijd van 13,84s. Bij haar afsluitende Spelen in 1988 in Seoul, Zuid-Korea haalde zij opnieuw goud bij het verspringen (4,68m). Op haar erelijst prijken verder nog drie Europese titels en een Wereldtitel.

Prijzen en eretitels
In 1986 ontving zij uit handen van Audrey Hepburn, de Audrey Hepburn Trofee voor het jaar 1985. Dit gebeurde tijdens het televisieprogramma ‘In de hoofdrol’ van Mies Bouwman waar zij de hoofdrolgaste was. In 1989 kreeg zij het Unie Erekruis van de KNAU en in datzelfde jaar werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De  KNAU heeft in 2004 de ‘Joke van Rijswijk-prijs’ ingesteld die gaat naar mensen die zich inzetten voor aangepast sporten.