Vivian (23, meervoudig beperkt) heeft last van overprikkeling en extreme moeheid

Vivian van Leeuwen (23) is docent Nederlands in opleiding en heeft een zeldzame darmziekte met chronische vermoeidheid, doofheid, slechtziendheid en rolstoelafhankelijkheid tot gevolg. Ze is soms extreem moe door overprikkeling.

Overprikkeling: het binnenkrijgen van te veel indrukken. Het leek nooit passend bij mijn ziekte, maar inmiddels weet ik beter en heb ik door mijn ervaringen met vermoeidheidsaanvallen ervaren dat overprikkeling very, very real is wanneer je chronisch ziek bent. Een leuke ervaring als een logeerpartij, een borrel of een dagje weg kan verrassend veel van je vergen. Ik voorzie vaak niet dat ik er zó moe van zal worden, want tussendoor neem ik rustmomenten, en ik voel me er goed bij. Maar toch vloeit alle energie op zeker moment uit me weg en gaan mensen vragen of het nog wel goed met me gaat omdat ik wit wegtrek en afwezig reageer.

Het resultaat:  oververmoeidheid die zó erg is dat ik te moe ben om nog rechtop te zitten, die zo erg is dat ik in tranen wil uitbarsten omdat ik zelfs de energie eigenlijk niet meer heb om me om te kleden en in bed te gaan liggen. Oververmoeidheid die ervoor zorgt dat ik me absoluut mezelf niet meer voel en echt van de wereld ben. Het is een sluipschutter, die me ineens overvalt en me doet twijfelen aan mezelf: ben ik dan toch te ver gegaan? Maar het probleem is: deze vorm van vermoeidheid is een stomme truc die mijn lijf met me uithaalt omdat ik chronisch ziek ben.

Ook al ben je voorzichtig, toch trekt een bezigheid je soms onderuit. Puur en alleen omdat dat wat je aan het doen bent prikkels op je af stuurt en het verwerken van al die indrukken kostbare energie kost. We kunnen niet plannen hoe intens we genieten van iets of hoe leuk we iets vinden of hoe leuk iets wórdt. Sommige prikkels zijn intenser en slopender dan andere, dus het blijft lastig in te schatten. Maar die prikkels, die kunnen een zware wissel op ons trekken met een vermoeidheidsaanval als – vaak onvermijdelijk – gevolg.

Ik besefte het laatst tijdens een weekend weg. Verrek, dacht ik toen ik eenmaal op bed lag en me weer een beetje frisser voelde, dit is dus overprikkeling. Daarna heb ik het nog diverse keren herkend. Eigenlijk best fijn, om te weten waar dat intense gevoel van vermoeidheid vandaan komt, zeker als je in je eigen beleving niets hebt gedaan wat je grenzen overschrijdt. Het is gewoon het ziek zijn, en specifieker: het stukje van het ziek zijn waar je geen controle over hebt.

Maar weet je? Het allerbelangrijkste dat ik me heb gerealiseerd over oververmoeidheid door toedoen van overprikkeling, is dat het in feite een goed iets is. Want als je overprikkeld raakt, komt het doordat je intens hebt genoten. Ja, dat was zwaar voor je lijf, maar terwijl je herstelt, kun je wel met een voldaan gevoel terugkijken op de ervaring en bedenken: het was de vermoeidheid waard. Dat is ook een mooi iets.