Vivian (23, meervoudig beperkt) wil meer acteurs met een functiebeperking zien

Vivian van Leeuwen (23) is docent Nederlands in spe en heeft een zeldzame darmziekte met chronische vermoeidheid, doofheid, slechtziendheid en rolstoelafhankelijkheid tot gevolg. Ze is een groot filmliefhebber, maar stoort zich er de laatste tijd aan dat acteurs die een personage met een beperking spelen, vaak zelf niet gehandicapt zijn.

Films rond personages met een functiebeperking zijn tegenwoordig een heuse Hollywood-trend. Me Before You, The Fundamentals of Caring, Intouchables: allemaal vertellen ze het verhaal van een persoon met een handicap en diens kwaliteit van leven. Het zijn kaskrakers, waarschijnlijk door het sentiment dat ze oproepen. Maar erg representatief zijn deze films niet: de acteurs lopen zelf vaak gewoon vrolijk rond en zijn kerngezond, terwijl ze wel een personage neerzetten dat dat helemaal niet is. Nogal krom, toch?

Ergens is het best begrijpelijk. Getalenteerde en aantrekkelijke acteurs zijn gemakkelijker te vinden dan mensen die de ‘’juiste’’ beperking hebben, er goed uitzien én kunnen acteren. Maar toch… als kijker voel je je best een beetje berooid als je weet dat de acteur in kwestie tijdens het filmen gewoon rondhuppelde over de set. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het voor die acteurs ‘’lekker makkelijk is, de hele tijd comfortabel zitten.’’ Zeker, de rollen worden doorgaans goed gespeeld en de beperkingen worden ook heus wel goed in beeld gebracht. Maar toch vind ik het een kwalijke zaak dat Hollywood de glamour van films belangrijker vindt dan… transparantie?

Want er zijn zat getalenteerde en ambitieuze acteurs met een functiebeperking. Zij moeten, net als de doorsnee Hollywoodacteurs, ook de kansen krijgen die ze verdienen en die ze ook gewoon zouden krijgen als ze gezond waren. Bovendien: transparantie is zo belangrijk. Je wilt dat een beperking eerlijk en herkenbaar wordt neergezet, dat het plaatje klopt… en hoe veel onderzoek er ook wordt gedaan, uiteindelijk weet alleen iemand met precies die beperking hoe het is om precies die beperking te hebben en hoe dat overgebracht moet worden. Als een rolstoelgebruiker geen rolstoelgebruiker kan spelen, dan kan niemand het.

En het gaat niet alleen om rolstoelgebruikers. Mensen met autisme, met het syndroom van Down, mensen die blind of doof zijn: ook zij moeten gerepresenteerd worden in films en tv-series. Want juist door dat te doen, door ervaringsdeskundigen te casten in die rollen, zorg je voor meer bewustwording rond mensen met een beperking. Je laat zien dat deze mensen ook enorm veel talent kunnen hebben en ook een verhaal te vertellen hebben, en dat kan weer voor heel veel empowerment zorgen bij het publiek. Bovendien krijg je dan ook geen de portrettering van beperking X klopt van geen kanten-kritiek in recensies. Want de portrettering is dan de waarheid.

Er zit tegenwoordig wel wat meer schot in de zaak. Steeds vaker worden mensen met de daadwerkelijke beperking gecast in grote producties, en dat is mooi om te zien. Maar het is nog een bijzonderheid, meer uitzondering dan regel, en dat terwijl het juist heel vanzelfsprekend is dat het de norm wordt. Word wakker, Hollywood: het is tijd voor transparantie.